Gazeteci Ahmet Köprülü'nün 'Trojans' adlı yeni kitabı, Ankara'da faaliyet gösteren Amerikan Lisesi'nin (AHS) sır perdesini aralıyor. Kitap, CIA ve Pentagon'un Soğuk Savaş dönemindeki Türkiye operasyonlarının merkez üslerinden birinin AHS olduğunu belgeleriyle ortaya koyuyor.

 Başkent Ankara’da kurulu bir ABD “ajan okulunun” var olduğunu hiç duymuş muydunuz? Duymanız pek mümkün görünmüyor. Zira o okulun yazılmamış hikayesi ilk kez gün yüzüne çıkıyor. Eğitim yuvası görünümündeki Balgat’taki Amerikan okulunun (AHS) saklı hikayesi 68 yıl sonra ilk kez kaleme alındı.  “Trojans / Ankara’da ABD Ajan Okulu” adlı ilk kitabıyla okuyucusuyla buluşan deneyimli gazeteci Ahmet Köprülü, okulun, ABD Büyükelçiliği’nin diplomatik faaliyetlerinin ötesine geçen istihbarat ağlarını ve “etkileme” faaliyetlerini, Türkiye’deki toplumsal-kültürel-siyasal yapıyı nasıl dönüştürdüğünü gözler önüne seriyor. Kitapta, yıllar sonra çok sayıda isim, karanlıkta kalmış olaylar, bilinmeyen ilişkiler ve kritik olgular ilmek ilmek işleniyor.
Gazetecilik kariyeri boyunca Hürriyet, Sabah, Milliyet ve Akşam gibi ana akım medya kuruluşlarında polis-adliye muhabiri olarak çalışan Ahmet Köprülü, yıllara yayılan saha tecrübesini ilk kez ortaya çıkan belgelerle bu çalışmada okurlarıyla buluşturuyor. Kitabın editörlük koltuğunda bir başka deneyimli gazeteci Kamuran Akkuş bulunuyor. Hayat Yayınları’nın yeni “Deşifre X Kitaplar” serisinin ikinci eseri olan Trojans’ta, 1950’li yıllarda Ankara’daki ve bölgedeki Amerikan üslerinde görev yapan askerlerin ailelerinin çocuklarının okuduğu Balgat’taki JUSMMAT üs bölgesinde konumlanan AHS’nin aslında çok katmanlı bir etki merkezi olduğu ortaya konuluyor. “Soğuk Savaş” yıllarında Türkiye’de yürütülen psikolojik ve siyasi operasyonlar CIA ve Pentagon bağlantılı JAMMAT/JUSMMAT, TUSLOG ve CENTO gibi yapılar üzerinden bu okulun merkezinden gerçekleştirilmiş.
JUSMMAT/TUSLOG destekli okul
“Trojans”ta CENTO-TUSLOG bağlantılı okulun, etkinliğinin en yüksek olduğu 1950-1960’lı yıllarda Türkiye’de yaşanan siyasi gelişmelerle de son derece ilgili olduğu ortaya anlatılıyor. Kitapta Amerikan okullarının eğitimden çok daha fazlasını temsil ettiğine ilişkin veriler gergef gibi işlenerek aktarılıyor. Ankara’daki her yaştan öğrencinin bulunduğu Amerikan Okulu, “Trojans” kod adıyla anılan bu yapısıyla, öğrenci ve öğretmenleri aracılığıyla Ankara’da ve çeşitli illerde toplumsal veri toplama, yönlendirme ve propaganda faaliyetlerinde kullanılmış.
Amerikan Okulu’nun askeri ve sivil tepe yönetiminde en dikkat çeken isim ise Albay Kamil Homriş. Albay Homriş Amerikan okulundan ayrıldıktan sonra Ankara’da Tapu ve Kadastro Lisesi’nde Fransızca öğretmenliğine başlıyor. Bu arada aynı yıllarda okulun öğrencileri arasına katılan sürpriz bir isim daha var; teröristbaşı Öcalan.
Türkiye’ye 1978 yılında henüz 1 yıllık evli iken eşi Laura ile Amerikan Okulu’nun mezunlar gününe katıldığı da kitap ile gün yüzüne çıkıyor.  Eski ABD Başkanı George W. Bush’un “gizemli” Ankara ziyareti’ne ilişkin fotoğraf da ilk kez açığa çıkıyor. Irak ve Afganistan’da binlerce sivilin öldürülmesi ve işkence edilmesi emrini veren ABD Başkanı Bush’un ziyaret ettiği Amerikan okulunda o tarihlerde Mason, Methodist Kilisesi ve “İlluminati” üyelerinin okul idaresinde üst düzey pozisyonlarda görev yaptıkları da görülüyor. Pek çok çarpıcı soruya yanıt aranan kitapta okula ve öğrencilere verilen “Trojans” ünvanının da ABD’nin Türkiye’deki stratejik yapılanmasını tarif eden bir metafor olup olmadığı da sorgulanıyor.
Aşk acısı ile Türkiye’ye gelen CIA ajanı ne yapmış?
Türkiye’ye aşk acısı ile gelen JAMMAT görevlisi Elisabeth McNeill gibi isimlerin CIA için çalıştığını ortaya koyan Ahmet Köprülü; binlerce, sayfa, satır, isim ve kareyi tarayarak süzüp çıkardığı yüzlerce belge ve fotoğraftan oluşan araştırmasıyla dönemin sırlarını da deşifre ediyor.
“Trojans / Ankara’da ABD Ajan Okulu”, fotoğraflar ve orijinal belgelerle desteklenmiş, kurmaca dışı bir yakın tarih sorgulaması. Türkiye'nin yakın tarihindeki karmaşık olayları somut bulgulardan yola çıkarak anlamak isteyen herkes için çarpıcı ve düşündürücü bir okumaya imkan sunan kitapta, “Soğuk Savaş” yıllarında ABD'nin Türkiye'deki stratejik hamleleri ve gizli operasyonları da mercek altına alınıyor. Bu kapsamda Amerikan okullarının yalnızca eğitim değil, aynı zamanda istihbarat toplama ve psikolojik savaş merkezi olarak işlev gördüğünün anlatıldığı “Trojans”ta, okulların arkasındaki derin bağlantılar da ortaya konuluyor. Köprülü, sadece muhabir titizliği ile değil aynı zamanda toplumun bilmediği gerçekleri gün yüzüne çıkartmaya çalışan bir tarihçi gibi hareket ederken kitabın her sayfasında, gazeteciliğin halkın bilgilendirilmesine ve demokrasinin güçlendirilmesine katkı sağladığını görmek mümkün.
“Yakın siyasi tarihteki önemli bir boşluğu dolduracak nitelikte”

Kitabın editörlüğünü üstlenen gazeteci Kamuran Akkuş, çalışmanın “Yakın siyasi tarihteki önemli bir boşluğu dolduracak nitelik taşıdığını” dile getiriyor. Akkuş, kitabın yalnızca geçmişi anlatmakla kalmayıp, aynı zamanda günümüzdeki jeopolitik ilişkileri anlamada da yardımcı olacağını vurguluyor.

Sorular…Sorular…
 Gizemli Başlangıçlar ve Semboller
•    Tandoğan’da sergilenen 1952 model beyaz Chevrolet'in ardındaki sır neydi? Bu araç kitabın yazımında nasıl bir dönüm noktası oldu?
•    Amerikan okulu yıllıklarında öğrencilerin “Trojans” (Truva atı) olarak adlandırılmasının ardında ne yatıyor? Bu isim, okulun gizli misyonuyla nasıl örtüşüyor?
•    “Kale” lakabı, Amerikan Okulu’nun kültürel ve stratejik kimliği açısından ne ifade ediyor.
Soğuk Savaş Gölgesinde Ankara
•    “Soğuk Savaş” yılları boyunca Ankara’daki Amerikan Okulu, hangi askeri ve istihbarat etkileme faaliyetlerinde rol aldı?
•    Balgat’taki TUSLOG DET-30 üssü bünyesinde kurulan AHS (American High School), hangi stratejik destekle açıldı ve Türkiye üzerindeki etkisi ne oldu?
•    Okul yöneticilerinin CENTO ve TUSLOG bağlantıları, hangi derin yapının izlerini taşıyor?
 Derin İlişkiler ve Ajanlar
•    CIA’nın Ankara’daki ilk kadın ajanı kimdi ve Amerikan Okulu üzerindeki etkisi ne oldu?
•    Esrarengiz Albay Kamil Homriş, AHS’de hangi görevle yer aldı?
•    AHS yönetiminde masonlar, CIA ajanları ve darbeci generallerin rolü neydi?
•    Almanya’yı bombalayan darbeci generaller, AHS’nin hangi stratejik misyonunda görev üstlendi?
 

Kültürel ve İdeolojik Dönüşüm
•    1960’larda Amerikan Okulu, Türkiye’deki gençlik üzerinde nasıl bir kültürel değişim yarattı?
•    “Küçük Amerika” görüntüsü, okulun kültürel dönüşüm planının bir parçası mıydı?
•    Antikomünizmin zirveye çıktığı dönemde, Lenin’in fotoğrafı AHS duvarına nasıl asıldı?
•    “Trojans” kavramı, ABD’nin Türkiye’deki varlığı için bilinçli seçilmiş bir metafor muydu?
 

Büyük Ortadoğu Planı ve AHS
•    Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) ne zaman başladı ve AHS ile nasıl bir ilişkisi vardı?
•    “Komünizmle mücadele” ve SSCB’yi kuşatma amacıyla kurulan Bağdat Paktı’nın Amerikan Okulu ile ilişkisi neydi? Bağdat Paktı İsrail’i korumak için mi kuruldu? Okulun yıllıklarında gizlenen 68 yıllık sırlar, Türkiye-ABD ilişkilerinde nasıl bir “görünmeyen el”i açığa çıkarıyor?
Kayıp Bağlantılar ve Şaşırtıcı Ziyaretler
•    George W. Bush ve eşi Laura, 1978’de Ankara’ya neden geldi? 
•    Irak’ta Kasım’ı deviren İngiliz Büyükelçisi, AHS’de neden bulundu?
•    İnönü’nün damadı Metin Toker, AHS’ye neden gitti?
•    AHS öğrencileri, Anadolu’daki din ve mezhep haritası çıkaran Barış Gönüllüleri’ne nasıl destek verdi?

 Kayıtlar, Yıllıklar ve Saklı Mesajlar
•    AHS yıllıklarında hangi yöneticiler “Kaşımın üstünde gözüm var” gibi şifreli mesajlar verdi?
•    Mason, Methodist ve “İlluminati” bağlantılı okul müdürleri kimlerdi?

SUNUŞ YAZISINDAN…
“Trojans”, yani “Truva atları”, 1957’de Ankara’da açılan Amerikan okuluna verilen unvan. 1958 yılında ABD Avrupa Hava Kuvvetlerine (USAFE) bağlı okullar yönetimi, Amerikalıların çocuklarının eğitimini Ankara Amerikan Eğitim Derneği Okulu’ndan devraldı. Balgat’ta, Amerikan Hava Kuvvetlerine (USAF) bağlı TUSLOG DET-30 üssünde, Amerikan Yardım Heyetinin (JAMMAT) desteğinde 1957’de açılan Air Force Dependents School (Hava Kuvvetleri Mensupları Aile Bireyleri Okulu), 1957-1958 öğretim yılını “Trojans yılı” ilan etti ve öğrencilerini de “Trojans” olarak adlandırdı.”Soğuk savaş” yıllarında, Türkiye’de çok etkili olan, yıllıklarında “Trojans High School” nitelemesi bulunan Amerikan okulu, ABD’nin Türkiye ve bölge ülkelerindeki politik operasyonlarını yönettiği bir merkez hâline geldi. 
(...) 
1958’den 1980’lere Ankara’daki Amerikan Okulu yıllıkları adeta
zamanda yolculuk gibi… İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye’nin SSCB tehdidinden kaçarken yakalandığı Amerikan tuzağı sonrası yaşanan olaylara da bu kitapta kısaca değindik.